Council Directive 90/314/EEC of 13 June 1990 on package travel, package holidays and package tours (published in the Official Journal of the European Communities No L 158, 23 June 1990, page 59).
DYREKTYWA RADY 90/314/EWG
z 13 czerwca 1990 r.
o podróżach i wycieczkach
turystycznych i wakacjach sprzedawanych w formie pakietu usług.
RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,
Mając na uwadze Traktat
ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, a w szczególności jego Artykuł
100a,
Mając na uwadze propozycję Komisji1,
We współpracy z Parlamentem Europejskim2 ,
Mając na uwadze opinię Komisji Ekonomiczno - Społecznej3 ,
Zważywszy, że jednym z głównych celów Wspólnoty jest stworzenie rynku
wewnętrznego, którego istotną część stanowi sektor turystyczny;
Zważywszy, że przepisy prawa
krajowego Państw Członkowskich dotyczące podróży, wakacji i wycieczek
sprzedawanych w formie pakietu usług turystycznych, zwanych dalej "pakietami"
wykazują wiele rozbieżności, a praktyki poszczególnych państw w tej dziedzinie
znacznie się różnią, co ogranicza wolność świadczenia usług tego rodzaju oraz
powoduje zniekształcenia konkurencji w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami
mającymi siedzibę w różnych Państwach Członkowskich;
Zważywszy, że ustanowienie
wspólnych reguł dotyczących pakietów przyczyni się do usunięcia tych przeszkód i
tym samym do powstania jednolitego rynku w sferze usług, umożliwiając w ten
sposób przedsiębiorcom mającym siedzibę w jednym Państwie Członkowskim
oferowanie usług w pozostałych Państwach Członkowskich, a konsumentom czerpanie
korzyści z porównywalnych warunków zakupu pakietów we wszystkich Państwach
Członkowskich;
Zważywszy, że punkt 36 (b)
Załącznika do Rezolucji Rady z dnia 19.05.1981 roku w sprawie drugiego programu
Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej w dziedzinie ochrony konsumentów i polityki
informacyjnej4 , zachęca Komisję do zajęcia się między innymi
turystyką i w razie potrzeby przedłożenia odpowiednich propozycji z należytym
uwzględnieniem ich znaczenia dla ochrony konsumenta i wpływu różnic istniejących
w ustawodawstwach Państw Członkowskich na właściwe funkcjonowanie wspólnego
rynku;
Zważywszy, że w Rezolucji w
sprawie polityki Wspólnoty w dziedzinie turystyki z 10.04.1984 roku5
Rada przyjęła z zadowoleniem inicjatywę Komisji podjętą w celu zwrócenia uwagi
na znaczenie turystyki i przyjęła wstępne wytyczne Komisji dotyczące praktyki
Wspólnotowej w dziedzinie turystyki;
Zważywszy, że skierowany do Rady
komunikat Komisji zatytułowany "Nowy impuls dla polityki ochrony konsumenta",
który został zaakceptowany Rezolucją Rady z 6.05.1986 roku6, wymienia
w punkcie 37, wśród innych środków zaproponowanych przez Komisję, harmonizację
ustawodawstwa dotyczącego pakietów usług turystycznych;
Zważywszy, że znaczenie turystyki
w gospodarkach Państw Członkowskich stale rośnie; zważywszy, że system pakietów
usług jest zasadniczą częścią turystyki; zważywszy, że jeśli przynajmniej w
minimalnym zakresie zostałyby przyjęte wspólne reguły w celu nadania tej
dziedzinie wymiaru Wspólnotowego, przemysł usług turystycznych sprzedawanych w
formie pakietów zyskałby bodziec do dalszego rozwoju i wzrostu rentowności;
zważywszy, że byłoby to korzystne nie tylko dla obywateli Wspólnoty kupujących
pakiety usług zorganizowanych według tych reguł, ale przyciągnęłoby także
turystów spoza Wspólnoty, którzy chcą korzystać z pakietu usług o
zagwarantowanym standardzie;
Zważywszy, że rozbieżności w
przepisach chroniących konsumentów w poszczególnych Państwach Członkowskich
odstraszają zniechęcają konsumentów z jednego Państwa Członkowskiego do
dokonywania zakupu usług w formie pakietu w innym Państwie Członkowskim;
Zważywszy, że czynnik ten
szczególnie skutecznie odstrasza zniechęca konsumentów od zakupu pakietów poza
ich Państwem Członkowskim i jest o wiele bardziej skuteczny niż w przypadku
nabycia innych usług, a to mając na uwadze szczególny charakter usług
wchodzących w skład pakietu, które generalnie wymagają wydatkowania znacznych
kwot pieniędzy z góry, podczas gdy wykonanie usług następuje w Państwie innym
niż to, w którym konsument stale zamieszkuje;
Zważywszy, że konsument powinien
korzystać z ochrony przyznanej Dyrektywą niezależnie od tego czy jest on
bezpośrednio stroną umowy, cesjonariuszem czy członkiem grupy, w której imieniu
inna osoba zawarła umowę dotyczącą pakietu;
Zważywszy, że organizator pakietu
i/lub sprzedawca-detalista powinien być zobowiązany do zagwarantowania, że
informacja podana w materiałach opisowych dotyczących organizowanego lub
sprzedawanego pakietu usług nie wprowadza w błąd, a broszury dostępne
konsumentom zawierają wyczerpującą i rzetelną informację;
Zważywszy, że konsument
potrzebuje potwierdzenia warunków umowy mających zastosowanie do pakietu;
zważywszy, że można to łatwo osiągnąć przez nałożenie wymogu, aby wszystkie
postanowienia umowy były sporządzone na piśmie w takiej formie, która będzie
wyczerpująca i łatwo dostępna dla konsumenta oraz, że otrzyma on kopię takiego
dokumentu;
Zważywszy, że w pewnych
okolicznościach konsument powinien mieć możliwość przeniesienia prawa
wynikającego z rezerwacji pakietu na osobę trzecią;
Zważywszy, że cena ustalona w
umowie w zasadzie nie powinna ulegać zmianie chyba, że podwyższenie lub
obniżenie ceny jest wyraźnie przewidziane w umowie; niemniej jednak możliwość ta
powinna podlegać pewnym ograniczeniom;
Zważywszy, że w pewnych
okolicznościach konsument powinien mieć swobodę w odstąpieniu od umowy o podróż
przed jej rozpoczęciem;
Zważywszy, że uprawnienia
konsumenta w sytuacji, gdy organizator podróży odwołuje imprezę przed uzgodnioną
datą wyjazdu powinny być jasno zdefiniowane;
Zważywszy, że już po rozpoczęciu
podróży dochodzi często do niewykonania usługi, której umowa dotyczy lub
organizator uświadamia sobie, że nie będzie w stanie dostarczyć znaczącej części
umówionych usług; na organizatora powinny być nałożone pewne obowiązki wobec
konsumenta;
Zważywszy, że organizator i/lub
sprzedawca-detalista powinien być odpowiedzialny wobec konsumenta za właściwe
wykonanie zobowiązań wynikających z umowy; zważywszy, co więcej, że organizator
i/lub sprzedawca-detalista powinien ponosić odpowiedzialność za szkodę
wyrządzoną konsumentowi z tytułu niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy,
chyba że wadliwe wykonanie umowy nie wynika z jego winy ani z winy innego
dostawcy usług;
Zważywszy, że jeżeli organizator
i/lub sprzedawca-detalista są odpowiedzialni za niewykonanie lub niewłaściwe
wykonanie usługi stanowiącej część pakietu, taka odpowiedzialność powinna być
ograniczona zgodnie z konwencjami międzynarodowymi, a zwłaszcza Konwencją
Warszawską z 1929 roku o międzynarodowym przewozie lotniczym, Konwencją
Berneńską z 1961 roku o przewozie kolejowym; Konwencja Ateńską z 1974 roku o
przewozie morskim; Konwencja Paryską z 1962 roku o odpowiedzialności osób
prowadzących hotele;
Co więcej, zważywszy, że w
przypadku szkody innej niż szkoda na osobie, powinna istnieć możliwość
ograniczenia odpowiedzialności z tytułu umowy o świadczenie usług w formie
pakietu pod warunkiem, że ograniczenia takie nie są nierozsądne;
Zważywszy, że powinny zostać
zawarte pewne porozumienia w zakresie informacji konsumenckiej i rozpatrywania
reklamacji;
Zważywszy, że zarówno dla
konsumenta, jak i przemysłu usług turystycznych korzystne byłoby nałożenie na
organizatorów i/lub sprzedawców-detalistów obowiązku właściwego udokumentowania
i posiadania zabezpieczenia finansowego na wypadek swojej niewypłacalności;
Zważywszy, że to do Państw
Członkowskich powinno należeć wydanie lub utrzymanie w mocy bardziej surowych
przepisów dotyczących umów o świadczenie usług turystycznych w formie pakietów w
celu ochrony konsumenta;
PRZYJĘŁA NASTĘPUJĄCĄ
DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
Celem niniejszej Dyrektywy jest
zbliżenie ustaw i przepisów wykonawczych Państw Członkowskich dotyczących usług
turystycznych sprzedawanych lub oferowanych na sprzedaż na terytorium Wspólnoty
w formie pakietów.
Artykuł 2
Dla celów niniejszej Dyrektywy:
1."pakiet" oznacza wcześniej
ustaloną kombinację nie mniej niż dwóch z następujących usług, które są
sprzedawane lub oferowane do sprzedaży po wyłącznych cenach i kiedy taka usługa
obejmuje okres dłuższy niż dwadzieścia cztery godziny lub obejmuje nocleg::
a) transport
b) zakwaterowanie
c) inne usługi turystyczne nie
związane z transportem lub zakwaterowaniem stanowiące większą część treści
pakietu sprzedawanych lub oferowanych na sprzedaż za łączną cenę, jeżeli usługa
obejmuje okres powyżej 24 godzin lub całodobowe zakwaterowanie.
Oddzielne fakturowanie różnych
elementów tego samego pakietu nie zwalnia organizatora lub detalisty z
obowiązków wynikających z niniejszej dyrektywy.
2. "organizator" oznacza osobę,
która zawodowo organizuje usługi w formie pakietu i sprzedaje je lub oferuje na
sprzedaż, zarówno w sposób bezpośredni jak i za pośrednictwem sprzedawcy -
detalisty.
3. "detalista" oznacza osobę,
która sprzedaje lub oferuje sprzedaż usług zestawionych przez organizatora w
formie pakietu;
4. "konsument" oznacza każdego
kto nabywa usługi lub wyraża zgodę na ich nabycie w formie pakietu ( "główny
kontrahent") lub osobę, w imieniu której główny kontrahent wyraża zgodę na
nabycie pakietu ("inni beneficjenci") lub osobę, na którą główny kontrahent lub
którykolwiek z innych beneficjentów przenosi prawa do pakietu ("cesjonariusz");
5. "umowa" oznacza porozumienie
łączące konsumenta z organizatorem i/lub detalistą.
Artykuł 3
1. Jakiekolwiek materiały opisowe
dotyczące usług objętych pakietem i dostarczone konsumentowi przez organizatora
lub sprzedawcę-detalistę, cena pakietu i pozostałe warunki umowy nie mogą
zawierać informacji wprowadzających w błąd.
2. Jeżeli konsumentowi udostępnia
się broszurę to powinna ona w sposób czytelny, wyczerpujący i rzetelny określać
cenę, jak również zawierać odpowiednią informację dotyczącą:
a) celu podróży oraz
charakterystyki i kategorii środków transportu ;
b) zakwaterowania, jego
lokalizacji, kategorii lub standardu wraz z jego potwierdzeniem według
klasyfikacji turystycznej państwa, w którym się ono znajduje;
c) wyżywienia;
d) trasy podróży;
e) ogólnej informacji o wymogach
paszportowych i wizowych dla obywateli Państw Członkowskich lub państw
zainteresowanych oraz formalności związane ze stanem zdrowia, których
dopełnienie jest wymagane na czas podróży i pobytu;
f) kwoty zaliczki wyrażonej w
pieniądzu lub przez podanie wartości procentowej ceny oraz terminy płatności
pozostałej sumy;
g) minimalnej liczby uczestników
jako warunku odbycia imprezy jak również ostateczny termin, w którym konsument
musi być poinformowany o ewentualnym odwołaniu imprezy.
Szczegóły zawarte w treści
broszury są wiążące dla organizatora lub sprzedawcy-detalisty, chyba że
- o zmianach takich szczegółów
konsument został wyraźnie poinformowany przed zawarciem umowy;
- zmiany zostały dokonane po
zawarciu umowy w wyniku porozumienia między stronami umowy.
Artykuł 4
1. a) Przed zawarciem umowy
organizator i sprzedawca-detalista udzielą konsumentowi na piśmie lub w innej
odpowiedniej formie, ogólnych informacji o wymogach paszportowych i wizowych dla
obywateli Państw Członkowskich lub państw zainteresowanych, a zwłaszcza o
terminach oczekiwania na te dokumenty jak również informacji o formalnościach
związanych ze stanem zdrowia, których dopełnienie jest wymagane na czas podróży
i pobytu;
b) We właściwym czasie przed
rozpoczęciem podróży organizator i/lub sprzedawca-detalista udzielą konsumentowi
następujących informacji:
i) czas i miejsca postojów i
połączeń komunikacyjnych jak również szczegóły dotyczące miejsca, które ma zająć
konsument w czasie podróży, np.: kabina lub koja na statku, przedział sypialny w
pociągu;
ii) nazwisko, adres i numer
telefonu lokalnego przedstawiciela organizatora podróży i/lub
sprzedawcy-detalisty, a w braku takiego, lokalnych agencji, na których pomoc
mógłby liczyć konsument w razie pojawienia się trudności.
W przypadku braku takich
przedstawicieli lub agencji, konsument musi dysponować numerem telefonu lub inną
informacją, która pozwoli mu skontaktować się z organizatorem i/lub
sprzedawcą-detalistą;
iii) w przypadku podróży lub
pobytu za granicą osób małoletnich informacja umożliwiająca nawiązanie
bezpośredniego kontaktu z dzieckiem lub osobą odpowiedzialną za dziecko w
miejscu jego pobytu;
iv) informacja o możliwości
wykupu dobrowolnej polisy ubezpieczeniowej na pokrycie kosztów odstąpienia
konsumenta od umowy lub kosztów pomocy, w tym kosztów powrotu do kraju w razie
wypadku lub choroby.
2. Państwa Członkowskie
zagwarantują stosowanie następujących zasad w odniesieniu do zawieranych umów:
a) w zależności od rodzaju
pakietu umowa powinna zawierać co najmniej punkty wymienione w załączniku;
b) wszystkie postanowienia umowy
sporządza się na piśmie lub w innej formie, zrozumiałej i łatwo dostępnej dla
konsumenta , o której został poinformowany przed zawarciem umowy; konsument
otrzymuje kopię tych postanowień;
c) przepis zawarty w pkt. b) nie
wyklucza dokonania rezerwacji z opóźnieniem lub zawarcia umowy "w ostatniej
chwili".
3. Jeżeli zaistnieją przeszkody
uniemożliwiające konsumentowi skorzystanie z pakietu, może on odstąpić swoją
rezerwację osobie, która spełnia wszystkie warunki wymagane dla skorzystania z
pakietu - po uprzednim powiadomieniu o tym zamiarze organizatora lub
sprzedawcy-detalisty przed datą rozpoczęcia podróży. Zbywca pakietu i jego
nabywca są odpowiedzialni solidarnie wobec organizatora lub sprzedawcy-detalisty
za zapłatę nieuiszczonej dotąd sumy oraz za wszystkie dodatkowe koszty wynikłe z
takiego zbycia.
4. a) Ceny ustalone w umowie nie
podlegają zmianie, chyba że umowa wyraźnie przewiduje możliwość podwyższenia lub
obniżenia ceny i precyzyjnie określa sposób jej kalkulacji, dopuszczając zmiany
w:
- wysokości kosztów transportu, w
tym kosztów paliwa;
- wysokości należności z tytułu
podatków, opłat i narzutów obciążających pewne usługi, jak opłaty lotniskowe lub
opłaty za wejście i zejście z pokładu lub
- kursach walut, które dotyczą
danego pakietu.
b) Cena nie może być podwyższona
w okresie dwudziestu dni poprzedzających rozpoczęcie podróży.
5. Jeżeli organizator przed datą
rozpoczęcia podróży stwierdza, że jest zmuszony zmienić w sposób znaczący
którekolwiek z istotnych postanowień umowy (np. cenę), zawiadomi o tym konsumenta
możliwie jak najszybciej, aby umożliwić mu podjęcie właściwej decyzji w
szczególności
- albo odstąpienia od umowy bez
zapłacenia kary umownej;
- albo zaakceptowania załącznika
do umowy określającego dokonane zmiany i ich wpływ na cenę.
Konsument zawiadomi o swej
decyzji organizatora lub sprzedawcę-detalistę tak szybko jak to możliwe.
6. Jeżeli konsument, zgodnie z
punktem 5 odstąpi od umowy lub jeśli z jakiejkolwiek przyczyny organizator
odwołuje usługę przed uzgodnioną datą rozpoczęcia podróży konsument jest
uprawniony:
a) albo do skorzystania z pakietu
zastępczego tej samej lub wyższej jakości, jeżeli organizator lub
sprzedawca-detalista może zaoferować taka usługę zastępczą; Jeśli standard
oferowanego pakietu zastępczego jest niższy od standardu oryginalnego pakietu,
organizator zwróci konsumentowi różnicę w cenie.
b) albo do żądania zwrotu całości
kwot wpłaconych w ramach umowy.
W takim przypadku konsument ma
prawo - stosownie do okoliczności - do odszkodowania od organizatora lub
sprzedawcy-detalisty, w zależności od przepisów praw Państwa Członkowskiego
regulujących zasady odpowiedzialności z tytułu niewykonania umowy, chyba że
odwołanie imprezy wynika z:
i) braku minimalnej liczby
uczestników wymaganych do odbycia się imprezy, a konsument został powiadomiony
na piśmie o jej odwołaniu w terminie wskazanym w opisie pakietu, lub
ii) z wyłączeniem przebukowania,
z siły wyższej tzn. niezwykłych i nie dających się przewidzieć okoliczności
niezależnych od strony, która się na nie powołuje i których konsekwencji mimo
zachowania należytej staranności nie można było uniknąć.
7. Jeżeli po rozpoczęciu podróży,
znacząca część usług objętych pakietem nie została zrealizowana lub organizator
przewiduje, że nie będzie w stanie zrealizować znacznej części tych usług,
podejmie on alternatywne rozwiązania bez dodatkowych kosztów dla konsumenta w
celu kontynuowania podróży i stosownie do okoliczności zapłaci konsumentowi
odszkodowanie z tytułu różnicy pomiędzy usługami oferowanymi, a tymi, które
zostały zrealizowane.
Jeżeli nie można zaoferować
takich rozwiązań lub z uzasadnionych powodów konsument odmawia ich
zaakceptowania, organizator stosownie do okoliczności zapewni konsumentowi
odpowiedni transport do miejsca rozpoczęcia podróży lub innego miejsca
uzgodnionego z konsumentem oraz odpowiednio zapłaci konsumentowi odszkodowanie.
Artykuł 5
1. Państwa Członkowskie podejmą
wszelkie niezbędne kroki w celu zapewnienia odpowiedzialności organizatora i/lub
sprzedawcy-detalisty wobec konsumenta za nienależyte wykonanie obowiązków
umownych, niezależnie od tego, czy obowiązki te mają być wykonane przez przez
organizatora i/lub sprzedawcę-detalistę czy dostawcę usług. Nie narusza to
uprawnień organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty stosunku do tych innych
dostawców usług.
2. Jeżeli chodzi o szkodę
wyrządzoną konsumentowi w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy,
państwa członkowskie podejmą niezbędne kroki w celu zagwarantowania
odpowiedzialności organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty chyba, że niewykonanie
lub nienależyte wykonanie umowy nie wynika ani z ich winy, ani z winy innego
dostawcy usług, zważywszy, że:
- zaniedbania, które ujawnią
się w trakcie wykonywania umowy są spowodowane przez konsumenta;
- takie zaniedbania spowodowane
są przez osobę trzecią nie związaną z dostarczaniem usług objętych umową i
nie można ich było przewidzieć lub uniknąć ;
- braki te spowodowane są siłą
wyższą, tak jak określono w art. 4 (6) podpunkt 2(ii) lub zdarzeniem,
którego organizator i/lub sprzedawca-detalista lub dostawca usług, nawet
zachowując należytą staranność nie mógł przewidzieć lub im
zapobiec .
W przypadkach, o których mowa w
drugim i trzecim akapicie, od organizatora i/lub sprzedawcy-detalisty, będących
stroną umowy wymagane będzie udzielenie natychmiastowej pomocy konsumentowi ,
który znalazł się w trudnej sytuacji.
W kwestiach szkód wyrządzonych
niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem usług objętych pakietem, Państwa
Członkowskie mogą dopuszczać ograniczenie wysokości odszkodowania zgodnie z
konwencjami międzynarodowymi regulującymi dany typ usług.
Na wypadek szkody innej niż
szkoda na osobie wynikłej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania
usług objętych pakietem , państwa członkowskie mogą dopuszczać w rozsądnych
granicach umowne ograniczenie wysokości odszkodowania.
3. Nie naruszając postanowień
podpunktu 4 punktu 2, można zastrzec, że wyłączenie postanowień punktu 1 i 2 w
drodze klauzuli umownej nie jest dopuszczalne.
4. Konsument ma obowiązek
zawiadomienia dostawcy usług o zauważonym na miejscu jakimkolwiek zaniedbaniu w
wykonaniu umowy. Zawiadomienie to ma być dokonane przy najbliższej sposobności
na piśmie lub w innej właściwej formie.
Obowiązek ten musi być jasno i
wyraźnie określony w umowie.
Artykuł 6
W przypadku reklamacji
organizator i/lub sprzedawca detalista lub jego lokalny przedstawiciel, jeżeli
taki istnieje, muszą podjąć natychmiastowe starania w celu znalezienia
właściwych rozwiązań.
Artykuł 7
Organizator i/lub
sprzedawca-detalista będący stroną umowy powinni zapewnić dostateczne
zabezpieczenie zwrotu nadpłaconych pieniędzy na wypadek swojej niewypłacalności.
Artykuł 8
W celu ochrony konsumenta Państwa
Członkowskie mogą przyjąć lub przywrócić obowiązywanie bardziej surowych
przepisów w zakresie objętym niniejszą Dyrektywą.
Artykuł 9
1. Państwa Członkowskie wprowadzą
w życie środki niezbędne do przestrzegania przepisów niniejszej Dyrektywy w
terminie do 31 grudnia 1992 roku, o których następnie niezwłocznie poinformują
Komisję.
2. Państwa Członkowskie przekażą
Komisji teksty najważniejszych przepisów prawa krajowego przyjętych w zakresie
regulowanym Dyrektywą. Komisja następnie poinformuje pozostałe państwa
członkowskie o takich przepisach.
Artykuł 10
Niniejsza Dyrektywa adresowana
jest do Państw Członkowskich.
Sporządzono w Luksemburgu, 13
czerwca 1990 roku.
W imieniu Rady
Prezydent
D.J. O' Malley
Przypisy
1 OJ nr C 96, z dnia 12.04.1988, s. 5
2 OJ nr C 69, z dnia 20.03.1989, s. 102 oraz OJ nr C 149, z dnia
18.06.1990
3 OJ nr C 102, z dnia 24.04.1989, s. 27
4 OJ nr C 165, z dnia 23.06.1981, s. 24
5 OJ nr C 115, z dnia 30.04.1984, s.1
6 OJ nr C 118, z dnia 07.03.1986, s. 28
Załącznik I
Elementy, które powinny być
włączone do UMOWY jeżeli dotyczą danego pakietu:
a) cel podróży i jeżeli
przewidziane są terminy pobytu, właściwe okresy wraz z datami pobytu;
b) środki, cechy i kategorie
transportu; daty i miejsca wyjazdu i powrotu;
c) jeżeli pakiet zawiera
zakwaterowanie, jego lokalizacja, kategoria turystyczna lub poziom komfortu,
najważniejsze cechy, zgodność z zasadami właściwego Państwa Członkowskiego oraz
rozkład posiłków;
d) czy do odbycia imprezy
wymagana jest minimalna liczba uczestników jest wymagana i jeśli tak ,
ostateczny termin w jakim konsument powinien być poinformowany o odwołaniu
podróży;
e) trasa podróży;
f) zwiedzanie, wycieczki lub inne
usługi, które są włączone w ogólną, uzgodnioną cenę pakietu;
g) nazwa i adres organizatora,
sprzedawcy-detalisty i w razie potrzeby ubezpieczyciela;
h) cena pakietu, wskazanie
możliwości rewizji ceny na podstawie art. 4(4) i określenie narzutów, podatków i
opłat obciążających usługi ( opłaty lotniskowe, za wejście i zejście z pokładu w
portach, lotniskach, opłaty turystyczne) jeżeli takie koszty nie są uwzględnione
w cenie pakietu;
i) harmonogram i sposób
płatności;
j) szczególne wymagania, o
których konsument poinformował organizatora i/lub sprzedawcę detalistę podczas
dokonywania rezerwacji i które zostały zaakceptowane przez obie strony;
k) terminy złożenia przez
konsumenta skarg dotyczących niewykonania lub niewłaściwego wykonania umowy.
23.06.1990 r. Dziennik
Urzędowy Wspólnot Europejskich Nr L 158/59
[hotelarze.pl -
09.03.2004] |